استخوان از اندام‌های بسیار مهم و موثر در شکل دادن به بدن است و وظایف دیگری مانند حفاظت از اندام‌های حیاتی، اتصال عضلات و حرکت بدن را بر عهده دارد. این عضو نیز مانند سایر بخش‌های بدن ممکن است دچار آسیب و بیماری شود که در صورت عدم درمان به ایجاد ناتوانی در اسکلت انسان منجر خواهد شد. در این مطلب قصد داریم در مورد استخوان، بیماری های استخوان مثل پوکی استخوان، نقرس، بیماری‌های مفصلی، شکستگی و نرمی استخوان، عفونت و سرطان استخوان و هم‌چنین روش‌های درمان این بیماری‌ها توسط بهترین دکتر جراح بیماری های استخوان توضیحاتی به شما ارائه دهیم.
استخوان
به صورت کلی درمان استخوان، بیماری های استخوان مثل پوکی استخوان، نقرس، رماتیسم مفصلی، بیماری های متابولیک استخوان، شکستگی، عفونت، نرمی استخوان در کودکان و بزرگسالان و حتی سرطان استخوان باید پس از تشخیص دقیق نوع بیماری استخوان و علت آن توسط پزشک متخصص یا جراح بیماری های استخوان تعیین شود. در واقع پزشک پس از معاینه و بررسی آزمایشات و عکس‌برداری‌های لازم اقدام به تشخیص دقیق، تجویز مناسب‌ترین روش درمان و نظارت بر اجرای صحیح آن خواهد کرد.
به عنوان مثال و به صورت کلی راشیتیسم برای درمان نیاز به دریافت کلسیم و ویتامین D دارد که دوز مصرفی و مدت زمان مصرف و هم‌چنین روش مصرف شامل خوراکی یا تزریقی باید توسط پزشک تعیین شود.
- درمان عفونت استخوان در صورتی که ناشی از علل باکتریایی باشد، نیاز به مصرف آنتی بیوتیک دارد
- بیشتر سرطان‌های استخوان با روش‌هایی مانند جراحی، شیمی‌درمانی و پرتودرمانی قابل درمان می‌باشد.
در مورد بیماری های مفصلی مانند آرتریت و روماتیسم متاسفانه تا به امروز درمان کامل و جامعی حاصل نشده است. اما برخی روش‌های درمانی در کاهش درد و افزایش انعطاف مفاصل در زمان حرکت موثر هستند که شامل استفاده از مسکن‌ها و داروهای ضد التهاب غیراستروئیدی به منظور کاهش درد و درمان‌های خانگی و تغییر سبک زندگی مانند استراحت دادن به مفصل، کاهش وزن با هدف کاهش فشار به مفاصل، استفاده از کمپرس گرم و سرد برای کاهش درد، ورزش با هدف تقویت ماهیچه‌ها و استفاده وسایل کمکی مانند عصا در زمان حرکت می‌باشد.
سایر روش‌های درمانی کمک کننده در بیماری‌های مفاصل عبارتند از فیزیوتراپی، کاردرمانی و ورزش، مگنت تراپی و استفاده از امواج مغناطیسی به منظور کاهش درد و ترمیم آسیب‌های مفصلی و در نهایت لیزر درمانی برای کاهش درد و تورم مفاصل آسیب دیده و ساییدگی‌ها.
بهترین دکتر جراح درمان بیماری های استخوان
بهترین دکتر جراح درمان بیماری های استخوان که در واقع جراح استخوان و مفاصل است، باید علاوه بر داشتن تخصص در زمینه ارتوپد، قادر به انجام جراحی لازم برای درمان بیماران در کلیه‌ی زمینه‌های مرتبط با استخوان شامل جراحی دیسک، جراحی ستون فقرات، جراحی مربوط به رباط، عضلات، تاندون‌ها و حتی اعصاب اندام‌ها باشد. به علاوه چنین شخصی علاوه بر درمان و جراحی، از تخصص و تجربه لازم در زمینه‌ی تشخیص و درمان انواع بیماری‌ها و آسیب‌های مرتبط با اندام و ستون فقرات، مفاصل و استخوان و تاندون و غضروف ها نیز برخوردار است.
بیماری پوکی استخوان
بیماری پوکی استخوان نیز توسط دارو درمانی و مصرف داروهای تقویت کننده استخوان یا داروهایی که روند کاهش تراکم در استخوان بیمار را کند کند، قابل کنترل و درمان است. در مورد این بیماری کلیه‌ی داروها و موارد تجویزی توسط پزشک با هدف کاهش سرعت یا توقف روند از دست رفتن مواد معدنی در استخوان ها، بهبود تراکم استخوان، پیشگیری از بروز شکستگی و کنترل دردهای احتمالی انجام می‌شود. پرکاربردترین داروها که به خصوص در صورت احتمال بالای شکستگی لازم هستند، بیس‌فسفات‌ها می‌باشند.
به علاوه در صورتی که خطر ایجاد شکستگی بالا نباشد، پزشک به جای دارو درمان را بر اساس اصلاح سبک زندگی بیمار شامل رژیم غذایی و فعالیت‌های بدنی مانند ورزش قرار می‌دهد. هم‌چنین در سنین بالا لازم است با اتخاذ تدابیری تا حد امکان از احتمال افتادن بیمار و شکستن استخوان ممانعت به عمل آید.
روش‌های درمان پوکی استخوان
معمولا در زنان و به خصوص پس از آغاز دوره یائسگی، استروژن به عنوان عامل کمک کننده برای حفظ تراکم استخوان تجویز می‌شود. در مردان در صورت بروز پوکی استخوان به دلیل کاهش تدریجی سطح تستسترون با افزایش سن، تستوسترون درماني در افزایش تراکم استخوان موثر خواهد بود.
مغناطیس درمانی یا مگنت تراپی نیز که شامل مغناطیس درمانی بیومگ با پالس‌های فرکانس پایین با هدف کمک به انجام پروسه‌های متابولیک در استخوان‌ها، بهبود تراکم استخوان می‌شود، به عنوان یک درمان حمایتی برای حفظ کیفیت بافت استخوان‌ها و کاهش درد کاربرد دارد.
به طور کلی در مورد همه‌ی آسیب‌های مربوط به استخوان، بیماری های استخوان مثل پوکی استخوان درمان زود هنگام اهمیت بالایی دارد و هر چه زودتر نسبت به مراجعه به پزشک و اقدام برای تشخیص و درمان انجام شود، نتایج بهتری نیز حاصل خواهد شد.
انواع بیماری های استخوان و مفاصل و نکات کلیدی
به طور کلی استخوان‌ها عملکردهای فراوانی در بدن بر عهده دارند که مهم‌ترین آن حرکت بدن و حفاظت از اندام‌های مهم مانند مغز و ریه است. به علاوه تولید سلول‌های خونی توسط مغز استخوان انجام می‌شود و هم‌چنین استخوان‌ها فرایندهایی شامل ذخیره مواد معدنی مانند کلسیم و آزاد کردن هورمون‌های موثر در کنترل سطح قند خون را بر عهده دارند. به دلیل همین تاثیرات در عملکرد بدن، بروز هرگونه مشکل و بیماری‌های استخوانی می‌تواند به اختلال در کل بدن منجر شود.
هم‌چنین مفاصل نیز از دو استخوان متصل به هم تشکیل شده و در واقع مفصل عضوی است که در میان دو استخوان قرار می‌گیرد و به حرکت آسان‌تر آن‌ها کمک می‌کند. به همین دلیل بیماری‌های استخوان و مفاصل دارای همپوشانی زیادی هستند.
سالم بودن مفاصل که در مچ دست، شانه‌ها، زانوها، مچ پا و انگشتان موجود هستند، امکان حرکت آسان را برای بدن فراهم می‌کند. ولی هر گونه بروز مشکل و بیماری در استخوان ها و مفاصل در صورت عدم اقدام برای درمان مناسب، به درد مزمن و ناتوانی منجر می‌شود. یکی از انواع بیماری های استخوان شامل بیماری های مفاصل است که مهم‌ترین آن‌ها شامل ارتریت و آرتروز می‌باشد و در ادامه به صورت مختصر این بیماری ها را شرح می‌دهیم.
آرتریت یا التهاب مفصل
به همه‌ی بیماری‌های مرتبط با التهاب یک یا چند مفصل در بدن آرتریت گفته می‌شود. در واقع آرتریت یا ورم مفاصل نام یک بیماری خاص نیست بلکه می‌تواند انواع مختلفی از بیماری‌های دارای علائم ملتهب شدن مفصل را شامل شود که از مهم‌ترین این بیماری‌ها می‌توان به آرتریت روماتوئید، لوپوس، نقرس، آرتریت پسوریاتیک، استئوآرتریت، آرتریت عفونی و آرتریت روماتوئید مزمن جوانان اشاره کرد.
روماتیسم مفصلی
روماتیسم مفصلی به بیماری التهابی مزمن درگیرکننده‌ی مفاصل بدن گفته می‌شود. بیش‌ترین مفاصل درگیر این بیماری معمولا مچ و انگشتان دست و زانوها می‌باشد. در مورادی نیز ممکن است در نواحی دیگری از بدن مانند چشم، ریه، قلب و رگ‌های خونی ایجاد شود.
آرتروز یا ساییدگی مفصل
به طور کلی در بیشتر افراد با افزایش سن غضروف‌ها فرسوده می‌شوند که به آن بیماری آرتروز یا استئوآرتریت گفته می‌شود. اصلی‌ترین علامت در آرتروز از بین رفتن غضروف مفصلی است که در بیشتر موارد نیز مفاصل بزرگ مانند لگن و زانو درگیر می‌شوند.
نقرس
نقرس، یکی از فرم‌های متداول آرتریت التهابی است که از زیاد بودن بیش از حد اسید اوریک در بدن به وجود می‌آید. در واقع به دلیل جمع شدن کریستال‌های اسید‌اوریک در مفاصل و بافت‌های اطراف بدن، نقرس معمولاً یک مفصل را در یک زمان درگیر می‌کند که در بیشتر موارد مفصل متصل کننده‌ی انگشت شست پا و هم‌چنین مفاصل انگشت کوچک پا، مچ پا و زانو می‌باشند. علائم نقرس شامل درد شدید، تورم، قرمزی و گرما هستند که ممکن است به طور ناگهانی بروز کرده و ناپدید شود.
نقرس در صورت عدم درمان می‌تواند به آرتریت نقرسی که یک نوع شدید از آرتریت است تبدیل شود. عواملی که در ابتلای فرد به نقرس نقش دارند شامل جنسیت، چاقی، برخی مشکلات سلامتی، عوارض برخی داروها مانند دیورتیک‌ها، مصرف زیاد الکل و غذا و نوشیدنی‌های دارای فروکتوز بالا و پورین می‌باشد.
پوکی استخوان
پوکی استخوان از شایع‌ترین بیماری‌های استخوان به خصوص در میان زنان مسن ایرانی است که معمولا بدون هیچ گونه علائمی و کاملا به صورت نامرئی در فرد ایجاد می‌شود و البته می‌تواند در هر سنی حتی در کودکی نیز بروز یابد. این بیماری با کاهش تراکم استخوان ها و تحلیل بافت آن، منجر به از بین رفتن استحکام و شکنندگی آن به خصوص در نواحی لگن، دنده‌ها، ستون‌فقرات و مچ دست‌ها می‌شود. به گونه‌ای که احتمال شکستگی در صورت ورود هرگونه ضربه‌ای تا میزان زیادی افزایش می‌یابد.
در نوع شدید آن حتی ممکن است فرد حتی در صورت انجام کارهای روزمره مانند ایستادن یا راه‌رفتن نیز به شکستگی دچار شود. تشخیص این بیماری و بررسی احتمال ابتلا به آن، به وسیله‌ی سنجش تراکم استخوان‌ها انجام می‌شود. درمان پوکی استخوان نیز شامل محافظت و تقویت استخوان‌ها با استفاده از داروهای تقویت‌کننده استخوان است. این داروها با کند کردن روند کاهش تراکم استخوان در کنار اقداماتی مانند تغییر رژیم غذایی و ورزش‌کردن نقش موثری در درمان پوکی استخوان ایفا می‌کند.
بیماری های متابولیک استخوان
بیماری های متابولیک استخوان شامل ایجاد اختلال در استحکام استخوان به دلیل کمبود مواد معدنی یا ویتامین‌هایی مانند ویتامین D، کلسیم یا فسفر است. این بیماری به ایجاد توده یا ساختار استخوان غیرطبیعی در استخوان منجر می‌شود. از شایع‌ترین بیماری های متابولیک استخوان می‌توان به پوکی استخوان، استئومالاسی یا نرمی استخوان، هیپرپاراتیروئیدیسم یا ایجاد غده بیش فعال از بین برنده‌ی کلسیم استخوان، بیماری استخوان پاژه یا استخوان های غیرطبیعی بزرگ و ضعیف و هم‌چنین اختلالات کاهنده‌ی رشد استخوانی کودکان اشاره کرد.
روماتیسم مفصلی
روماتیسم مفصلی یا آرتریت روماتوئید، نوعی بیماری خودایمنی و التهابی است که طی آن به دلیل حمله‌ی اشتباه سیستم ایمنی بدن به سلول‌های سالم، التهاب یا تورم دردناک در ناحیه آسیب ایجاد می‌شود. این بیماری ممکن است به صورت حمله همزمان در چندین مفصل ایجاد شود که شامل دست‌ها، مچ‌ها و زانوها است. علائم رماتیسم مفصلی که به دلیل آسیب به بافت مفصل بروز می‌یابند شامل درد مزمن و سفتی مفاصل، تورم، عدم تعادل یا بی‌ثباتی و تغییر شکل آن است که به صورت متقارن در هر دو طرف بدن یعنی هر دو مچ دست یا هر دو زانو ایجاد می‌شود. سایر علائم شامل کاهش وزن، تب، خستگی و ضعف است.
دلایل اصلی بروز رماتیسم مفصلی ناشناخته است ولی مواردی مانند سن، جنسیت، ژنتیک، وزن بالا و قرار گرفتن در معرض سیگار در کودکی به عنوان عوامل موثر در افزایش خطر ابتلا به آن شناخته شده است.
شکستگی
شکستگی استخوان معمولا به دلیل ضربه و حادثه رخ می‌دهد. البته در برخی موارد می‌تواند به دلیل سرطان استخوان نیز ایجاد شود یا با سن فرد مرتبط باشد. به عنوان مثال احتمال شکستگی در کودکان به دلیل زمین خوردن در زمان ورزش یا بازی زیاد است که بیشتر در ناحیه مچ دست رخ می‌دهد. هم‌چنین افراد مسن به دلیل اختلال در حفظ تعادل و پوکی استخوان بیشتر در معترض شکستگی به خصوص در ناحیه لگن قرار دارند.
سرطان استخوان
سرطان استخوان یکی از انواع سرطان‌های بسیار نادر است که با وجود احتمال درگیر کردن هر کدام از نواحی استخوانی، بیشتر در لگن و استخوان‌های بلند بازوها و ساق پاها رخ می‌دهد. علت این بیماری به طور کلی ناشناخته است، ولی برخی انواع آن با ژنتیک، عوارض پرتودرمانی یا شیمی‌درمانی، تومورهای خوش‌خیم یا سایر بیماری‌های استخوان در ارتباط تشخیص داده شده است.
البته لازم است به این نکته توجه کنید که دیگر انواع سرطان که به بخش دیگری از بدن مرتبط باشند و به استخوان متاستاز یا گسترش یافته باشند، با سرطان استخوان تفاوت دارند.
نرمی استخوان
به نرمی استخوان در کودکان با نام راشیتیسم و در بزرگسالان با نام استئومالاسی شناخته می‌شود.
راشیتیسم که معمولا به دلیل کمبود ویتامین D ایجاد می‌شود، با تاثیر منفی بر رشد استخوان‌ها در دوران کودکی به درد استخوان، رشد نامناسب آن و بدشکلی استخوان و شکل‌گیری استخوان‌های نرم و ضعیف منجر می‌شود. نرمی استخوان در کودکان معمولا با دریافت کلسیم و ویتامین D کافی قابل درمان است که باید از رژیم غذایی یا از طریق مکمل‌های ویتامین مصرف شود. در صورت وجود مشکل در جذب ویتامین‌ها و مواد معدنی در فرد، لازم است مصرف مکمل‌هایی با دوز بالاتر یا مصرف ویتامین D از طریق تزریق تجویز شود.
نرمی استخوان یا استئومالاسی در بزرگسالان، موجب تضعیف استخوان‌ها و افزایش احتمال شکستگی در آن‌ها می‌شود. به علاوه این بیماری با از بین بردن مواد معدنی استخوان موجب تسریع روند تجزیه این عضو در مقایسه با روند بازسازی آن می‌شود.
دلایل نرمی استخوان در بزرگسالان نیز کمبود ویتامین D یا ابتلای فرد به اختلال گوارشی یا کلیوی که به کاهش جذب ویتامین D بی‌انجامد، عنوان شده است. از جمله متداول‌ترین علائم استئومالاسی نیز می‌توان به درد استخوان، شکستگی و ضعف عضلانی و اختلال در حرکت و راه رفتن اشاره کرد.
عفونت استخوان
عفونت استخوان نوعی بیماری استخوان است که در ان مفاصل و استخوان ها توسط برخی باکتری‌ها آلوده می‌شود. علائم این بیماری عبارتند از ایجاد ناگهانی درد مفاصل و استخوان و تب. البته عفونت استخوان در برخی موارد به دلیل بیماری یا صدمه دیگری ایجاد می‌شود.
درمان عفونت استخوان به دلیل آن بستگی دارد و پس از بررسی و تشخیص مناسب توسط پزشک مشخص و تجویز می‌شود. در صورت تشخیص آرتروز سپتیک توسط پزشک، مایعات توسط یک سوزن مخصوص بیرون‌کشیده شده و به منظور از بین‌بردن باکتری‌ها به تجویز آنتی‌بیوتیک اقدام می‌شود. ولی در صورت ایجاد عفونت مفاصل به دلیل ویروس‌ها یا قارچ‌ها که البته تقریبا نادر است، مصرف آنتی بیوتیک موثر نخواهد بود.
سخن پایانی
به طور کلی در انتخاب بهترین دکتر جراح درمان بیماری های استخوان، لازم است علاوه بر بررسی ویژگی‌هایی مانند تخصص و تحصیلات، تجربه و مهارت و هم‌چنین مواردی مانند به روز بودن و اجرای روش‌های تشخیصی و درمانی جدید و هم‌چنین اختصاص زمان کافی و جلب اعتماد بیماران، لازم است رویکرد وی به روش‌های درمانی را نیز در نظر بگیرید. بهترین دکتر درمان بیماری های استخوان در مرحله‌ی اول اقدام به تجویز جراحی نمی‌کند. بلکه ابتدا گزینه‌های درمانی غیر تهاجمی شامل دارودرمانی، توانبخشی، فیزیوتراپی و بهبود سبک زندگی بیمار شامل رژیم غذایی و ورزش را در دستور کار قرار می‌دهد و در آخرین مرحله یعنی در صورت عدم کسب نتیجه و بهبود از این نوع درمان‌ها، روش‌های درمانی تهاجمی مانند جراحی را تجویز و اجرا می‌کند.
در این مطلب با استخوان بیماری های استخوان مثل پوکی استخوان و سایر بیماری های متداول مرتبط با مفاصل و استخوان ها آشنا شدیم. در نهایت به منظور پیشگری از ابتلا به چنین بیماری هایی لازم است برای داشتن استخوان‌های قوی و سالم، مصرف کلسیم و ویتامین D را در رژیم غذایی خود بگنجانید و ضمن انجام منظم ورزش شامل پیاده روی و ورزش‌های مرتبط با بخش‌های مختلف بدن شامل دست، بازو، پاها، کمر و غیره، از مصرف دخانیات و الکل خودداری کنید.
به علاوه در صورت مشاهده‌ی هر گونه علائم یا احساس بروز مشکل در استخوان‌هایتان، در اسرع وقت به پزشک متخصص استخوان، بیماری های استخوان مثل پوکی استخوان مراجعه کنید. پزشک با کمک روش‌های متنوع تشخیص شامل انجام آزمایش‌های تراکم استخوان، غربالگری ژنتیکی و سایر بررسی‌های لازم میزان احتمال ابتلای شما به بیماری‌های استخوان را تعیین کرده و روش‌های درمانی و پیشگیرانه لازم برای کاهش عوامل خطر یا کنترل آسیب‌های احتمالی را تجویز می‌نماید.
در پایان پیشنهاد می‌کنیم که چنانچه اگر دنبال مطالب مشابه و تکمیلی در این زمینه هستید، می‌توانید به صفحات بهترین دکتر پیوند مغز استخوان در ایران و درمان آن در ایران و تزریق پی آر پی (PRP) مراجعه نمایید.